[color=blue]Önde olmaktan korkarlardı
İslam büyükleri, ilim öğretmede, amel ve irşadda, vebalden, mesuliyetten çok korkarlardı.Bunun için önde geçmekten, önde olmaktan çekinirlerdi. Bu endişe ile, fetva vermekten hoşlanmazdı.
Abdurrahmân bin Ebî Leylâ buyurdu ki : «Ben, Resûlüllâhın Eshabından yüz yirmi kadar sahabî ile karşılaştım. Onlardan çok azı, ancak muhatabının ısrarı üzerine hadîs nakleder; fetvasını da ancak bu şartlar dahilinde verirdi.»
Yezîd bin Ebî Habib diyordu ki : «Eğer bir âlime nasıhat yapmak, sükût etmekten ve dinlemekten daha sevimli geliyorsa, bu hal, onun hakkında dinî bir fitnedir.»
Bir gün, İmam Mâlik’in yanında bulunanlardan biri, bir başkasından bahisle «Yâ İmam, o zatın ibadeti çoktur.» demiş. İmam da şu karşılığı vermiş : «Evet ibadeti çoktur, fakat, bir ayda söylenecek sözü bir haftada söyler.» Yani luzumundan fazla konuşur.
İmam Şa'bî buyurdu ki : Biz, İbrâhim Temimî'nin , mescidde insanlara hadîs nakletmesi için ne kadar çalıştıksa da, bir türlü kendisini ikna edemedik. O, mescide geldiği zaman kat'iyyen ne duvara, ne de mescidin direklerinden birine yaslanmazdı. Tevazu üzere oturudu.
İmam Zührî ilminin çokluğuna rağmen fetva vermekten çekinirdi. Buyururdu ki : «Tam bir vukuf sahibi olmadığı halde fetva veren kimse, ikâba, azaba maruz kalır. Bu durumda fetva veren kişi, cehennemin tâ kenarındadır!»
İşte bunun için söfî ve zahitlerin çoğu, fetva vermekten kaçınmıştır.
Fudayl bin İyâd buyurdu ki: «İnsanlara altın dağıtmak hadîs yaymaktan benim için daha kolaydır!»
Bir gün, Hz.Ömer bin Hattâb , ehil olmayan birinin etrafına birtakım insanların toplandığını görmüş. Onu kamçılamış ve : «Bu hal, kendisine uyulan kimse için bir fitne, tâbi olanlar için de bir zillettir!» buyurmuştur.
Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
Şu yedi kimsenin, öldükten sonra da ecri devam eder:
1- İlim öğreten. 2- [Dine uygun] ilmî bir eser yazan veya bir Mushaf yazıp bırakan. 3- Çeşme yapan. 4- Su kuyusu kazan. 5- Meyve ağacı diken. 6- Cami yapan. 7- Öldükten sonra kendisine dua edecek salih evlât yetiştiren.
[/color]
mehmet oruç